اثر "ناگهان رستخیز" از جمله آثار ارزشمند و با محتوای موسیقی سمفونیک به سبک موسیقی ملی ایران است که در تاریخ این سرزمین جاودانه خواهد ماند.

هوشنگ کامکار آهنگ ساز و استاد دانشگاه با بیان این مطلب در باره ی آلبوم موسیقی کلاسیک "ناگهان رستخیز" اثر احمد پژمان به خبرنگار مهر گفت: این اثر از معدود آثار منتشر شده در یک دهه ی گذشته است که تمامی ویژگی های یک اثر زیبا با ساختاری محکم و اصولی را دارا است و باید به آن افتخار کرد و به آهنگ ساز آن تبریک گفت.

بخشی از نقد هوشنگ کامکار در رابطه با این اثر به سفارش خبرگزاری مهر:

نخستین بار در سنندج نام و شهرت او (احمد پژمان) را از طریق مجلات موسیقی سال های دهه ی چهل دیدم و شنیدم تا این که بعدها در دانشکده ی هنرهای زیبا به عنوان استادم با او آشنا شدم. این موقعیت موجب شد تا از نزدیک آثار سمفونیک و اپراهایش را (که توسط ارکستر سمفونیک آن زمان اجرا می شد) بشنوم و جذب آثارش بویژه آثاری که با ترکیب سازهای ایرانی نوشته بود بشوم چرا که عشق وعلاقه ی وافری به موسیقی ملی ایران در آن آثار به چشم می خورد و من نیز از طرفداران این نوع موسیقی بودم.  امروزه خوشبختانه دوستی ما خیلی نزدیک است و من به خود اجازه می دهم که او را آقای پژمان صدا کنم. چون خود او نیز از اسامی دهن پرکنی چون دکتر، پروفسور و استاد زیاد خوشش نمی آید.

پارسال در یک جلسه ی نقد و بررسی که من هم حضور داشتم " ناگهان رستخیز" را که تازه ضبط شده بود برای دانشجویان موسیقی پخش می کردند. سئوال های زیادی مطرح شد و آقای پژمان در کمال تواضع طوری که به اصطلاح دل دانشجویان نشکند بدان ها جواب می داد، با اصرار دانشجویان به روی صحنه رفتم تا پاسخی درخور و شایسته ی این اثر به حضار داده باشم، زیرا خود آهنگ ساز شاید فکر می کرد که نباید درباره ی اثرش تعریف و جنبه های مهم موسیقایی آن را کاملا توضیح دهد. پس از تبادل نظرات و پاسخ کافی به سئوالات تقریبا همگی به نتایج مثبتی در مورد ناگهان رستخیز رسیدند.

به راستی اثر ناگهان رستخیز که اخیرا منتشر شده است ( باید از آقای رضا مهدوی مدیر مرکز موسیقی حوزه ی هنری که اقدام به سفارش و تولید چنین اثری کرده است سپاسگزاری کرد)، نشان می دهد که خالق آن فرزند سرزمین دلیران و بزرگ مردان ادبیات پارسی است که از ابتدای شروع به کار آهنگ سازی تا به امروز در آثارش بدان وفادار مانده است.

ارکستراسیون بسیار قوی، درخشان و متنوع آن، به کارگیری مناسب رنگ جداگانه سازها و ترکیبات آن ها در تبادل و تضاد با حجم کلی ارکستر، دانش و خلاقیتی جذاب و زیبا است که در این اثر به وفور به کار رفته است. آقای پژمان تمام زیبایی های ارکستراسیون و رنگ آمیزی سازهای مالر،. ملودی های مدال دبوسی؛ عظمت ارکستر اشتراوس ؛ به کارگیری موسیقی کرال بتهوون و تجربیات کارل ارف؛ ترکیبات  ریتمیک  متنوع استراوینسکی و زیبائی های ملودیک چایکوفسکی را به طرز جذاب تر و متفاوت تر از نظر انحنای ملودی ها و بافت هارمونی در جهت بیان احساس و اندیشه به سبک خاص خود مورد استفاده قرار داده است.

به هر یک از قطعات که گوش دهید این ویژگی ها را به خوبی می توان بشنوید. هنگامی که باند یک "رستخیز" را گوش می کنیم ریتم های پیچیده و مقطع اصوات گروه کر را که تداعی کننده گذشته ای دور و باستانی پر ابهام است می شنویم.

ترکیبات کنتراپونتیک بخش های متفاوت و رنگ آمیزی سازها همراه ملودی های زیبا مهمتر از همه بیان تصاویر و مفاهیم صوتی بر روی کلمات ویژه ای چون رستخیز، آتش، عاشقان و مردگان از جمله تجربیات ارزنده ی آهنگ ساز در فن نوشتن اپرا است.

در باند دوم "هم آتش و هم آب" حالت جستجو کردن توسط تبادل سازهای زهی با ریتمی هیجان انگیز به صورت المیتاسیون (تقلید متوالی) به تصویر کشیده شده است و باند سوم با "من خاک نشین" با ملودی هایی بسیار زیبای مدال شروع و در قسمت جنگ هفتاد و دو ملت به هیجان و ترکیبات پلی فونیکی جدال گونه ای می رسد که در پایان روی کلمات صلح و رقص صوفیان به حالت آرامش و عارفه ای با ریتم خاص آن می انجامد.

باند چهارم "رستم و اسفندیار" باز مقدمه ی دراماتیک آغاز و به دنبال آن ملودی زیای "کرآنگله" فضا را برای آغاز شعر و ناله ی بلبل مهیا می سازد. فضای جنگ رستم و اسفندیار ، در ارکستر سازهای برنجی به دنبال آن حالت مرگ و ارائه ی پایانی از دیگر صحنه های بسیار دراماتیک و تاثیرگذار در این قسمت است.

آگاهی و شناخت کافی آهنگ ساز از سازهای ارکستر خصوصا سازهای بادی برنجی (که خود نوازنده ی خوب ساز هورن بوده است) و تاکید بر کلمات خاص و به تصویر کشیدن آن ها از دیگر جنبه های این بخش است.

بارها این سی دی را گوش دادم هیچ نکته ای که قابل ایراد باشد به نظر من نیامد جز نکته ای در مورد گروه کر و تلفظ کلماتی که خود آقای پژمان در بروشور جلد آن  متذکر شده اند، در ضمن اجرای بی نقص و حرفه ای ارکستر را نباید نادیده گرفت ولی ای کاش ضبط گروه کر در ایران صورت می گرفت و در صورت امکان خواننده هایی بصورت سلو ملودی های زیبای آن را همراه گروه کر اجرا می کردند تا این نقص کوچک هم برطرف می شد.

پژمان را به جرات می توان اولین آهنگ ساز ملی دانست که از توانایی های سازها و ملودی های ایرانی و به کارگیریشان بصورت موسیقی جدی، علمی و پلی فونیکی همراه با دانش کامل از موسیقی کلاسیک غرب استفاده برده است.

 

آقای پژمان یکی از بزرگترین بنیانگذاران اپرای ملی در تاریخ موسیقی ایران و استادی گرانقدر در دانشکده های موسیقی ایران است  که اکثر آهگ سازان امروزی از جمله شاگردان او بوده اند و یا از آثارش تاثیر گرفته اند. تواضع و فروتنی او زبانزد خاص و عام است.

 

به هرحال آخرین و تازه ترین اثر پژمان،"ناگهان رستخیز" از جمله آثار ارزشمند و با محتوای موسیقی سمفونیک به سبک موسیقی ملی ایران است که در تاریخ این سرزمین جاودانه خواهد ماند. به امید روزی که این اثر با ارکسترهای بزرگ جهان نیز به صورت زنده اجرا شود.

عضویت در خبرنامه یارآوا

برای عضویت در خبرنامه‌ی یارآوا، لطفا فرم زیر را کامل کنید

ما 7 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم