مقالات

مفهوم موسیقی تجربی از دیدگاه جان کیج

 

موسیقی تجربی، یک واژه‌ی فنی است، یک اصطلاح. واژه‌ای که امروز فکر می‌کنیم یک نوع موسیقی را از بقیه جدا می‌کند یا حتا نام سبکی است از سبک‌های موسیقی با تعریف دقیق و آهنگسازانی که به آن وفادارند. این قبول که واژه واژه‌ای فنی است، اما آیا آنقدر که ما می‌پنداریم معنی‌اش واضح و روشن است؟ آیا همه‌ی آهنگسازانی که در زیر چتر آن جمع شده‌اند یک تصور مشابه از آن دارند؟ منتقدان و نظریه‌پردازان چطور؟ تجربه‌ی زندگی روزمره می‌گوید این طور نیست.

هم‌صدایی لحظه‌ها

جستاری در نگرش جان کیج به هارمونی (*)

 

«در این مورد برخورد با مانعی مانند دیوار که نتوانم از آن بگذرم]، زندگیم را وقف کوبیدن سر به آن دیوار خواهم کرد.» (1) این واژه‌ها روحیات هنرمندی را به استعاره‌ای از زبان خودش توصیف می‌کند، که جهان موسیقی شکسته شدن بسیاری از مرزهایش را به‌دست او تجربه کرد. گویی با این استعاره، سرنوشت شصت سال آینده‌ی هنرمند، آبستن سر کوبیدن به کرانه‌های نپیموده‌ی موسیقی شد.

«جان کیج» آهنگسازی است که بسیاری از رخ‌دادهای موسیقی آوانگارد قرن بیستم ردپای او را بر خود دارند و برای سال‌های متمادی از برجسته‌ترین (و به همان نسبت چالش برانگیزترین) چهره‌های آن موسیقی بود. اما اثرگذاری کیج تنها به موسیقی محدود نشد او از این مرز هم فراتر رفت و در شکل‌گیری گونه‌های جدید هنری، که دیگر نمی‌شد در قالب دسته‌بندی‌های کلاسیک گذشته قرارشان داد، نقش موثری بازی کرد. اینها گونه‌هایی بودند که به تنهایی نمی‌توان جزء هیچ کدام از هنرها محسوبشان کرد و این یعنی کیج و دیگر هم‌عصرانش درست بر مرز شکاف خورده‌ و در حال ذوب و درآمیختن هنرها کار می‌کردند. نقاط و محدوده‌هایی که دیگر در دایره‌ی هیچ هنر شناخته شده‌ای به تنهایی قرار نمی‌گرفت.

 

ر

روابط عمومی گروه موسیقی یارآوا: قطعه ی "یازده" به صورت صوتی و تصویری منتشر خواهد شد.

آلاله دانشمند مدیر ارکستر مدرن یارآوا گفت: هفته ی گذشته کنسرت "یازده" با موفقیت انجام شد. حدود 100 نفر نوازنده و عوامل اجرایی با همکاری آموزشگاه موسیقی کیمیا برای این برنامه تلاش کردند تا این کنسرت در یازده ساعت بدون وقفه برگزار شود. وی ادامه داد: این کنسرت توسط تیم مستندساز گروه، به کارگردانی مانی قدرت نما به صورت تصویری ضبط شد که پس از  تدوین و انجام مراحل فنی توسط موسسه ی YMG Records منتشر خواهد شد. دانشمند همچنین افزود: صحبت هایی نیز با نشر موسیقی معاصر برای ضبط و انتشار این کنسرت به صورت صوتی انجام شده که به زودی در این مورد تصمیم گیری می شود و قطعه ی یازده به صورت صوتی و تصویری منتشر خواهد شد. مدیر ارکستر مدرن یارآوا تاکید کرد با اجرای این کنسرت، ارکستر، فعالیت خود را برای ضبط آثار آهنگسازان ایرانی از سر می گیرد.

 

روابط عمومی گروه موسیقی یارآوا: اولین تمرین ارکستر برای کنسرت یازده، جمعه ی این هفته برگزار می شود.
ندا عیوض زاده مدیر برنامه ریزی گروه موسیقی یارآوا با اشاره به این مطلب گفت: برنامه ریزی های لازم برای این کنسرت انجام شده و بزرگترین تیم اجرایی در برنامه های گروه یارآوا، گروه مستند سازان، رهبران، سولیست ها و ...، همگی خود را برای برگزاری این کنسرت 11 ساعته آماده می کنند. اولین تمرین ارکستر برای کنسرت یازده، جمعه ی این هفته برگزار می شود.
عیوض زاده در ادامه افزود: همانطور که پیش از این اشاره شده بود، هر یک ساعت از این قطعه، در بزرگداشت یک آهنگساز مدرنیست ایرانی به اجرا در می آید، که در آن یک ساعت، نقل قول هایی کوتاه از آهنگساز مورد نظر در قطعه گنجانده شده است.  مهدی جلالی قطعه ی خود را به "فوزیه مجد، علیرضا مشایخی، نادر مشایخی، کیاوش صاحب نسق، شاهرخ خواجه نوری، ارسلان عابدیان، آزاده عطری، سامان صمدی، ابوالفضل رهبریان، رضا پیامی و بابک آل حیدر" تقدیم کرده است.

مدیر برنامه ریزی گروه در پایان عنوان کرد: ساعت دقیق ورود و خروج نوازندگان، رهبران و سولیست ها، همچنین ساعت مختص به هر آهنگساز، مشخص شده است که جدول دقیق آن از شروع هفته ی آینده و هم زمان با آغاز فروش بلیط، بر روی سایت گروه قرار خواهد گرفت.

 

روابط عمومی گروه موسیقی یارآوا: کنسرت موسیقی مدرن یازده، در 11 ساعت به اجرا در می آید.
مهدی جلالی رهبر ارکستر و مدیر هنری گروه موسیقی یارآوا گفت: در ادامه ی فعالیت های ارکستر مدرن یارآوا که همیشه به اجرای آثار آهنگسازان نوگرای ایرانی اختصاص داشته است، این بار ارکستر یارآوا، هشت سال پس از شکل گیری و  برای اولین بار، تنها، اثری از من را به اجرا خواهد گذاشت. جلالی در ادامه گفت: کنسرت موسیقی یازده، پنجمین برنامه ی دهمین سالگرد تاسیس گروه موسیقی یارآوا می باشد.  قطعه ی "یازده" آخرین کار من است که چندین ماه ذهن مرا به خود مشغول ساخته بود، اما به طور جدی، دو ماه برای آن وقت گذاشتم. موضوع اصلی این قطعه "عدد 11" می باشد  که در تاریخ 11/11/11 میلادی به اجرا در می آید. این اثر از 60 بخش 11 دقیقه ای تشکیل شده و برای اجرای آن از تمام اعضای ارکستر مدرن یارآوا و تعدادی نوازنده ی مهمان و چند نوازنده ی سولیست بهره می بریم.

رهبر ارکستر مدرن یارآوا عنوان کرد: "قطعه ی یازده"  را با مشورت استاد عزیزم شاهرخ خواجه نوری به پایان رساندم و در طول مدت یازده ساعته ی این قطعه،  تعدادی از آهنگسازان ایرانی را به شکلی در کنار خود دارم؛  هر ساعت از این قطعه را به یک آهنگساز اختصاص داده ام و در آن یک ساعت، اشاره ای به آهنگساز مورد علاقه ی خود خواهم داشت. البته موسیقی من کار خود را می کند و تنها در بخش هایی از اثر، اشاراتی کوتاه یا نقل قول هایی از آهنگساز مورد نظر می آید. بدین منظور، 11 آهنگساز را انتخاب کرده ام که یا آهنگساز مورد علاقه ی من بوده اند و یا حتی بیش از آن، افرادی هستند که همواره  موسیقی آن ها الهام بخش من بوده و  تاثیر آن ها در برخی قطعات من مشهود است.

وی در مورد نحو ه ی اجرای این اثر گفت: نوازندگان، هر 22 دقیقه یک بار تغییر خواهند کرد و جای خود را به نوازندگان جدید خواهند داد. برای رهبری این کار نیز چند تن از موزیسین های خوب و جوان را انتخاب کرده ام که قرار است در این کار مرا همراهی کنند.  اسامی آن ها به همراه نام تمام نوازندگان به زودی اعلام خواهد شد.

وی در پایان ضمن اشاره به این مطلب که کنسرت از ساعت 11 صبح شروع شده و تا 10 شب ادامه دارد، افزود: هر فردی می تواند که با خرید یک بلیط، تمام 11 ساعت برنامه را ببیند. اما با توجه به آنکه کمتر کسی توان شنیدن 11 ساعت برنامه را دارد، همکاران ما در گروه، در حال آماده کردن برنامه ای می باشند که زمان دقیق ورود و خروج هر نوازنده و همچنین ساعت دقیقی که به هر آهنگساز اختصاص می یابد، مشخص باشد؛ به این شکل هر کس می تواند قسمت مورد علاقه ی خود را از بین این 11 ساعت انتخاب کند.  این برنامه به زودی از طریق سایت گروه اعلام خواهد شد.

لازم به ذکر است که این برنامه در تاریخ بیست آبان ماه، در آموزشگاه موسیقی هنگام اجرا و فروش بلیط آن از هفته ی آینده آغاز می شود. جهت دریافت اطلاعات بیشتر می توانید با شماره ی 44252391 گروه موسیقی یارآوا تماس حاصل فرمائید.

عضویت در خبرنامه یارآوا

برای عضویت در خبرنامه‌ی یارآوا، لطفا فرم زیر را کامل کنید

ما 9 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم